بسمه تعالی
دومین جلسۀ عمومی و ماهانۀ مجمع استانداران در سال جاری ساعت ۱۵:۰۰ روز سه شنبه ۷/۲/۹۵ در سالن اجتماعات مجمع تشکیل گردید .
حاضرین آقایان : دکتر علی اکبر رحمانی ، مهندس سید محمد غرضی ، دکتر محمد حسین فروزان مهر (معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای وزارت کشور) ، اصغر ابراهیمی اصل ، محمود شریفیان ، دکتر حسن غفوری فرد ، دکتر محمد علی کی نژاد (عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی) ، اصغر افشاری ، دکتر جمشید حقگو ، سید محسن خردمند ، حسین طاهری ، عباس میرزا ابوطالبی ، غلامعباس زارع میرک آباد ، محمد حسن نجفی قدسی ، حاتم ناروئی ، سید محمود حسینی پزوه ، محسن اسماعیلی شهمیرزادی ، علی بخش جهانبخش ، محمد علی پنجه فولادگران ، حسین خیریانپور(معاون توسعه منابع انسانی استانداری مازندران) ، کیومرث فرجاد و محمد وکیلی .
دستور جلسه : اقتصاد مقاومتی در برنامه ششم توسعه ، بخش انرژی (نفت و گاز و پتروشیمی) .
خلاصۀ مطالب و بحثهای جلسه :
جلسه با قرآت آیاتی از کلام الهی آغاز و دبیر مجمع ضمن خیر مقدم به حاضرین ، خلاصه ای از مطالب جلسه فروردین ماه را به اطلاع رسانده و اضافه نمودند که اولویتهای مورد نظر تعدادی از اعضاء در برنامه ششم به شرح زیر اعلام شده است .
- آقای دکتر رحمانی : مشابه سازی برنامه های توسعۀ ۴ ، ۵ ، ۶ و ۷ در متن و عمل ، ساماندهی اقتصادی با ساختار رقابتی و تغییر نگاه به نحوۀ استفاده از انرژی شامل : دیپلماسی اقتصادی با هدف سرمایه گذاری خارجی ، سرمایه گذاری داخلی با مشوّق های لازم ، امور مالی عادلانه (مالیاتها) با محوریت وزارت امور اقتصادی و دارائی ، امور پولی منطقی با ساماندهی بانکها با محوریت بانک مرکزی ، اشتغال زائی و بهبود فضای کسب و کار ، تغییر نگاه به انرژی شامل نفت و گاز و برق و درآمدهای حاصل از آن ، مقابله با مفاسد اقتصادی در تمامی ابعاد ، نگرشی نوبه روابط بین الملل در فضای جدید جهان و منطقه ، کسب جایگاه برتر منطقه در علم و فناوری و نوآوری ، کسب جایگاه برتر منطقه در ارتباطات و فناوری ارتباطات .
- آقای حسین طاهری : نفت و گاز و پتروشیمی با اولویت صنایع تبدیلی و وابسته ، صنایع دفاعی ، اقتصاد دریا محور و سواحل مُکران ، راه و ترابری ، تأمین آب ، گردشگری ، معدن با اولویت صنایع تبدیلی .
- آقای سید محمود میرلوحی : خصوصی سازی ، بهبود فضای کسب و کار ، گردشگری ، سیاست داخلی .
- آقای نجفی قدسی : اقتصاد روستا محور .
- آقای شریفیان : عمران کشوری و منطقه ای ، صنعت توریزم ، دستگاه نفت و گاز و پتروشیمی ، قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار .
- آقای ابراهیمی اصل : نفت و گاز و پتروشیمی و پالایشگاه و پترو پالایشگاه ، امور بانکی و بیمه ای و تأمین منابع مالی و ریالی و ارزی ، خصوصی سازی ، مالیات ، اشتغال ، گردشگری .
- آقای نصرت الله تاجیک : اصلاح ریشه ای ساختار نظام اداری ، برنامۀ سیاست خارجی ، نظام مالی ، بهبود کسب و کار ، گردشگری .
- آقای علی بخش جهانبخش : اقتصاد دریا محور و توسعه و عمران منطقۀ مکران ، معدن و صنایع تبدیلی آن ، گردشگری .
در جلسۀ قبلی قرار شد اولویتهای یاد شده بر حسب جایگاه به ترتیب در دستور کار جلسات ماهانه قرار گرفته و حاصل نظرات و جمعبندی مطالب به منظور بهره برداری لازم در اختیار مراجع ذیربط قرار گیرد . بر همین اساس بخش انرژی شامل نفت و گاز و پتروشیمی در دستور کار جلسۀ دوم (روز جاری) مورد بحث و بررسی قرار می گیرد .
- در ادامه ، آقای دکتر رحمانی رئیس مجمع استانداران ، ضمن خیر مقدم به حاضرین و تبریک اعیاد مسعود ماه رجب به ویژه ولادت با سعادت امام علی علیه السّلام و عید گران سنگ مبعث توضیحاتی در خصوص اولویتهای مورد نظر خود ، به ویژه در رابطه با سامان دهی اقتصادی با ساختار رقابتی ارائه و اضافه نمودند که موضوع اقتصاد مقاومتی در ۳۰ بهمن ۱۳۹۲ از سوی رهبر انقلاب مطرح و پس از آن مرتباً در سخنرانیها ، مناسبتها ، نشستها و برنامه های بخشی تکرار و یادآوری شده ولکن تا حال از اقدامات عملی در آن رابطه اطلاعی در دست نیست و این در حالی است که فرصتها به سرعت در حال گذر هستند و اقتضا دارد که هر چه زودتر برنامه های اجرائی با محوریت سیاستهای اقتصاد مقاومتی ، چشم انداز ۱۴۰۴ و احکام بالادستی تنظیم ، تصویب و اجرا گردد .
- آقای مهندس غرضی با توضیحات مختصری اظهار داشتند که من با برنامه های فیزیکی و دستوری مخالفم زیرا این نوع برنامه ها بر علیه استعدادهای خلاق و فنی جامعه است و حقوق عامّه را بر حقوق خاصّه ترجیح نمی دهد . به تجربه ثابت شده است که درآمد نفت ابتدا حاکمان را فاسد کرد ( اشاره به ماجراهای ناصرالدین شاه قاجار و دارسی ) و بعد دولتها فاسد شدند و آنهمه پولها را صرف اقتدار سیاسی خود کردند و در ادامه فساد عوامل حاکمیت اتفاق افتاد و هیچ امکانی در داخل کشور برای تربیت نیروی انسانی تخصیص داده نشد و استفاده از ماشین رواج پیدا کرد و درآمدهای نفتی به جیب جامعۀ تخصصی اروپا سرازیر شد .
ایشان اضافه کردند که وصله پینه های مدیریتی کفایت از منافع عامّه نمی کند و ما باید به جای انسان مصرف گرا و رفاه طلب انسان ماشین ساز و مبتکر با استفاده از فناوری تولیدی خودمان را داشته باشیم . ما به جای صرف درآمدهای نفتی به امور جاری و تشریفات ، برای آینده ظرفیت سازی نمائیم .
- آقای ابراهیمی اصل در رابطه با نفت و گاز و پتروشیمی به عنوان اوّلین اولویت خود توضیحات نسبتاً مفصّل کارشناسی و فنی ارائه داده و اظهار داشتند که از نفت و گاز بیش از ۲۰۰ هزار نوع فرآورده در دنیا تولید می کنند و تولیدات ما تنها ۲۰۰ نوع فرآورده است . ما باید با توجه به داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد اشتغال مولّد و مستمر و ارزش افزوده حتی الامکان از فروش نفت و گاز خام خودداری و این دو مادۀ حیاتی را تبدیل به فرآورده نمائیم . ما در کشور تنها ۹ پالایشگاه داریم که تعدادی از آنها نیز قدیمی ، فرسوده و فاقد راندمان مورد انتظار است و باید در طی برنامه نسبت به بازسازی و نوسازی آنها اقدام گردد . تولید صنایع پائین دستی و خوشه سازی SME ها می باید در دستور کار باشد . روح حاکم بر برنامه ، آوردن تکنولوژی و سرمایه به داخل کشور و نادیده گرفتن کل اقدامات سالهای گذشته از یک طرف و ظرفیت و توانائی جذب سرمایه در داخل از طرف دیگر است و شرکتهای خارجی سعی می کنند قراردادهائی با خطرپذیری صفر را با شرکتهای داخلی منعقد نموده و پس از حفاری و اکتشاف ، ۲۵ سال بهره برداری کنند و مسؤولین مربوطه می باید در جهت تأمین منافع کشور و مردم نهایت تلاش و کوشش توأم با احتیاط را معمول نمایند . ما نیاز به یک نگاه دراز مدت همراه با عقلانیت داریم .
- در ادامه ، آقای شریفیان با توجه به محتوای برنامه ششم توضیح دادند که انرژی کار مایۀ حیات است . منظور از انرژی قابلیت و توان انجام کار می باشد و با کار است که رشد و توسعه میسر می گردد . انواع انرژی اعم از تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی ، زمین گرمائی ، باد و بیو گاز و تجدید ناپذیر مانند مانند نفت و گاز و ذغال سنگ و چوب و … در کشور ما به وفور وجود دارد ولکن ما انگار مقنّی نفت هزاره سوم می باشیم و هدف برنامه اینست که کشور جایگاه قبلی خود در رابطه با استخراج و فروش نفت خام را احراز نماید . ما در راستای یک برنامه ریزی مبتنی بر عقلانیت تلاش کنیم که همۀ مزیّت های کشور و منجمله مزیّت ارزشمند نفت و گاز را تبدیل به مزیّت رقابتی نمائیم . ما در کشور ۷۰ هزار مگا وات ظرفیت نصب شده انرژی داریم در حالیکه ۳۵ هزار مگا وات بهره برداری می کنیم و بقیه به علت کهنگی و مشکل قطعات از رده خارج و قابل استحصال نیست . اقتصاد مقاومتی می باید ناظر بر احیای این ظرفیتهای فراوان در سرتاسر کشور باشد . کشور از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ رشد اقتصادی منفی و تورم و بیکاری مثبت را تجربه کرده است که علت آن خام فروشی ، واردات بی رویه ، قاچاق انواع کالا ، بیماری هلندی ناشی از دلارهای فروش نفت خام ، و تکانه نفتی و به دنبال آن نفرین منابع و مانند آن بوده است .
- آقای دکتر غفوری فرد در تکمیل بحثهای یاد شده توضیح دادند که بالاترین حد تولید برق ما ۵۰ هزار مگا وات بوده ، و در این رابطه جلوگیری از ضایعات فراوان انتقال و توزیع ، مدیریت مصرف و نوسازی و راه اندازی ظرفیتهای راکد بهترین روش برای نیل به اقتصاد مقاومتی خواهد بود .
آخرین سخنران این جلسه آقای فروزان مهر معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای وزارت کشور ضمن بیانات خود این سؤال را مطرح کردند که علت اینکه متن برنامه با جهت گیری اجرائی مغایرت دارد چیست ؟ اشکال برنامه ها در واقع کاستی منابع بوده و هست . ما امکانات محدود خود را به همۀ زمینه ها اختصاص می دهیم و از هیچکدام نتیجۀ مورد انتظار حاصل نمی شود . در یک کشور توسعه یافته ای مثل آلمان در ۱۴ زمینه ، خودشان بطور عمیق وارد شده و منابع را تخصیص می دهند و بقیۀ نیازهای خود را در حدی معقول از خارج تهیه می کنند . در دنیای امروز مزیت نسبی منتفی است و مزیت رقابتی و بازار سازی به جای بازاریابی مطرح است . ما در کشور سالانه ۸۷۲۰۰۰ فرصت شغلی نیاز داریم و ۸۷۲۰۰۰ میلیارد تومان منابع مورد نیاز است که تقریباً غیر عملی است فلذا می باید در برنامه، موضوعات مکان محور ، توسعه کریدورهای حمل و نقل ، توسعه و اجرای پروژه هائی نظیر اتیلن و … و ایجاد بستر اشتغال برای فارغ التحصیلان دانشگاهی مد نظر باشد . مهمترین عامل توسعه ، فرهنگ و نیروی انسانی ماهر و با توان است . همچنین منابع اقتصادی می باید از یک جایگاه مقاومت و عدم آسیب پذیری در مقابل تکانه های خارجی برخوردار باشد و برنامۀ توسعه نیاز به شفافیت در این موارد دارد . در طول این بحثها که خلاصه ای از آن به اطلاع رسید اعضاء حاضر در جلسه سؤالات و نقطه نظرات خود را مطرح کردند و در هر مورد پاسخ مقتضی از سوی سخنرانان داده شد .
لازم به یادآوری است که آقای جهانبخش یکی از اعضاء مجمع نیز مطالب مکتوب خود ، مشکلات موجود بر سر راه سرمایه گذاری و شروع یک فعالیت اقتصادی در بخش معدن را به شرح زیر بر شمرد . که در برنامۀ توسعه برای بر طرف کردن آنها و ایجاد بسترهای مناسب جهت رشد تولید راهکارهائی پیش بینی شود . ۱- مناسب تر بودن شرایط سرمایه گذاری در خارج از کشور ۲- بالا بودن ریسک برای سرمایه گذار داخلی و خارجی ۳- فراهم نبودن بسترهای قانونی برای ایجاد و تقویت امنیت سرمایه گذاری ۴- وجود رانت ، رقابت نابرابر و فساد مالی ۵- بهم خوردن ثبات در امر سرمایه گذاری یا تغییر دولتها ۶- بزرگ بودن دولت و رقابت با بخش خصوصی ۷- تغییر مداوم تصمیمات و صدور دستورات ضرب العجلی ۸- قانون تجارت قدیمی .
این جلسه در ساعت ۱۷:۱۵ پایان یافت .
جلسۀ عمومی بعدی مجمع که در روز سه شنبه اول هر ماه تشکیل می شود در تاریخ ۴/۳/۹۵ برگزار خواهد شد . انشاءالله